ادبی معناشناختی آیة وضو و رهیافت به حکم شرعی

author

  • یاسر حیدری کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عربی از دانشگاه شهید بهشتی تهران
Abstract:

در این مقاله به‌دنبال بررسی آیۀ ششم سورۀ مائده و جایگاه نحوی کلمۀ «ارجل» است. این آیه که به آیۀ وضو شهرت دارد، بیانگر یک حکم مهم شرعی است که اعراب کلمۀ ارجل تأثیر بسزایی در روشن شدن حکم دارد.کلمۀ ارجل در آیۀ ششم سوره مائده به سه گونۀ رفع، نصب و جر قرائت شده است که دو قرائت جر و نصب مشهورترند. با توجه به اینکه در حالت جری عطف به «رئوسکم» و در حالت نصبی عطف به محل «رئوسکم» و رئوسکم معمول فعل «إمسحوا» است، دانسته می‌شود که وظیفۀ پا نیز مانند سر، مسح کردن است، نه شستن. از طرفی، عطفِ ارجل در حالت نصبی بر «وجوهکم» خلاف فصاحت است؛ زیرا در این‌صورت بین دو معمولِ یک فعل، فاصله به اجنبی شده است و در حالت جر نیز، عطف گرفتن بر «وجوهکم» و قائل به قاعدۀ حمل بر جوار شدن نیز صحیح نیست. با توجه به قواعد نحوی، ارجلکم عطف بر وجوهکم نخواهد بود. بنابراین عطف بر «برئوسکم» است و وظیفه در وضو، مسح کردن پاست نه شستن آن.           

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

به سوی بررسی زبان معناشناختی متن ادبی

بررسی زبان معناشناختی متون ادبی به ما کمک می کند تا در فهم و درک یک متن ادبی به نکات دقیق یک روایت توجه کنیم، و نگاه تحلیلی خود را به دور از پیش داوریهایی که مانع برداشت صحیح ما می شوند، به کلیت متن ادبی تعمیم دهیم. متن انتخاب شده در این کار تحقیقی می تواند به گونه های دیگری هم تفسیر شود که همه اینها به نقطه نظر ما بستگی تمام دارند و می توان در کلاسهای آموزشی تحلیل متن دانشگاههایی که به آموزش ا...

15 صفحه اول

مبانی اعتبار مصلحت در استنباط حکم شرعی

هدف: شناخت مبانی اعتبار مصلحت به عنوان راهکاری در استنباط حکم شرعی. روش: پژوهش حاضر از نوع تحقیقات کیفی بوده که با نگرش تحلیلی- تطبیقی به بررسی متون کلامی و فقهی پرداخته است. یافته‌ها: اعتبار مصلحت در دو حوزه، قبل از نص و بعد از نص قابل بحث است. در حوزۀ قبل از نص (تبعیت احکام شرع از مصالح و مفاسد واقعی)، عقل از جایگاه ویژه‌ای در تشخیص مصالح عمومی برخوردار می‌شود؛ گر چه در اینکه عقل در چه حیطه‌ا...

full text

حکم فقهی پوشش زنان بر اساس آیة 59 سورة احزاب

موضوع پژوهش حاضر، بررسی ادلة قرآنی حجاب شرعی بانوان است. این پژوهش با هدف تعیین حکم فقهی پوشش بانوان و با نظر به کارکردهای گوناگون پوشش، نوع و محدودة پوشش بیان‌شده در آیة 59 سورة احزاب را روشن می‌کند. در این راستا، نخست با بررسی موارد کاربرد ترکیب «ادنی علی» و توجه به آرای واژه‌شناسان و مفسران، دلالت این ترکیب بر اصل پوشش اثبات می‌شود؛ سپس با انکار تبعیضیه بودن «من» در عبارت «یُدْنینَ عَلَیْهِ...

full text

مقاصد شریعت و جایگاه آن در استنباط حکم شرعی

 مقاصد شریعت عبارت از اهدافی است که در شریعت به‌منظور جلب مصالح و دفع مفاسد بندگان، از ناحیۀ شارع دنبال می‌شود. مقاصد شریعت به اعتبار اهمیت، به ضروریات، حاجیات و تحسینات تقسیم شده‌اند که حفظ دین، جان، عقل، نسل و مال بندگان از مصالح ضروریه تلقی شده است. فقیه به استناد آیات، احادیث معتبر، عقل و بنای عقلا، مشروعیت و موارد مقاصد شریعت را به‌دست می‌دهد. مقاصدی که در منابع شناسایی شده‌اند، در فهم و ت...

full text

مصلحت و مفسده در بنیان حکم شرعی

چکیده: مصلحت در لغت به معنای خیر و صواب، و مقابل آن مفسده به معنای شر می باشد. می دانیم که اسلام، دینی حاوی معارف، جامع و کامل است که در آن پاسخ گویی به نیازهای بشر در هر عصر و مصری نهفته است. و هم چنین پروردگار متعال، پروردگاری حکیم است که در هر کار و حکمش، حکمتی و غایتی نهفته است و بیهودگی و عبث بودن به فعل و ذات او راه ندارد. لذا مصلحت و مفسده را در احکام خود ملاحظه نموده است. موضوع رابطه ف...

15 صفحه اول

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 12  issue 3

pages  609- 630

publication date 2016-09-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023